عوارض عمومی رادیوتراپی
خستگی: علت کاهش تعداد سلولهای خونی، كم خونی، استرس، درد و کاهش اشتها میباشد.
درمان:
1- از انجام کارهای سریع و پرشتاب اجتناب کنید
2- با انجام کارهای زیاد خود را خسته نکنید. شب ها بیشتر بخوابید و روز بیشتر استراحت کنید.
3- برای كنترل كم خونی انجام آزمایش ساده خون (CBC-PLT) در هنگام رادیوتراپی
4- با نظارت پزشك معالج رژیم غذایی پرکالری استفاده کنید تا دچار کاهش وزن نشوید. در مورد انجام ورزش سبك و پیاده روی از پزشك خود سؤال کنید.
6- درمورد انجام کارهای شخصی منزل از دیگران كمك بخواهید.
مشکلات پوستی: تغییرات پوستی منطقه درمان به احتمال زیاد شبیه آفتاب سوختگی قرمز یا تیره شدن پوست ظاهر شود
درمان
1- روزانه و تا یك ماه پس از درمان پوست خود را بطور مرتب و مکرر معاینه کنید
2- حدالامکان از شستشو دادن بیش از حد محل تابش اشعه خودداری کنید. در صورت لزوم از آب ولرم و صابون ملایم استفاده کنید. موقع خشك كردن حوله را روی پوست نکشید حوله نرم و نخی را به آرامی روی پوست قرار دهید.
3- سعی کنید از لباسهای نخی و گشاد که پوشیدن و درآوردن آن راحت باشد استفاده نمایید.
4- نگذارید پوست منطقه درمان در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
5- پوست محل اشعه بسیار حساس است بدون اجازه پزشك از هیچ ماده شیمیایی مثل الكل، عطر، اسپری، مواد آرایشی و نرم کننده در منطقه درمان استفاده نکنید.
6- از علایم خط كشی روی پوست محافظت کنید و آنرا نشویید.
7- از کیف یخ، کیسه آب گرم و سشوار در محل درمان استفاده نکنید. با خاراندن یا ساییدن و یا هرنوع ماساژ و تحریك محیطی پوست را آزرده نکنید.
8- آقایانی که در ناحیه سر و گردن پرتودرمانی می شوند برای اصلاح ریش از تیغ استفاده نکنند.
اشتهایی:
اختلال تغذیه و بی سبب کاهش قدرت بدنی شما شده و همچنین ترمیم بافتهای سالم را به تاخیر می اندازد.
رفع بی اشتهایی:
1- قبل از هر وعده غذایی کمی قدم بزنید تا اشتهای شما بیشتر شود. هر موقع احساس گرسنگی کردید غذا بخورید غذا را به مقدار کم و به دفعات بخورید. هنگامی که اشتهای بیشتری دارید معمولا در اوایل صبح غذای بیشتری بخورید.
2- از مصرف غذاهای چرب و پر حجم خودداری کنید.
3- هر بار که غذا میخورید لقمه های كوچك بردارید و آهسته بخورید و بنوشید.
4- با افزودن چاشنی ها سس ها طعم غذا را خوشمزه کنید.
5- چند روز اول پس از پرتودرمانی سعی کنید از گوشت سفید، مرغ، ماهی استفاده کنید. پس از آن از گوشت قرمز به خصوص ماهیچه نیز استفاده کنید.
6- با باز کردن پنجره اطاق، هوای تازه و تمیز تنفس کنید. از رفت و آمد در محلهایی که بوهای گوناگون مثل بوی پخت و پز، دود سیگار، عطرهای تند به مشام میرسد پرهیز نمایید.
7- بعد از غذا تا دو ساعت به حالت نشسته استراحت کنید و از دراز کشیدن خودداری کنید.
8- خوردن مقدار کمی كشك پاستوریزه یا نوشیدن چای زنجبیل بعد از صرف غذا در کاهش تهوع موثر است.
افزایش وزن
در برخی افراد وزن در حین درمان افزایش می یابد که ممکن است این عارضه در افرادی که از درمان هورمونی یا شیمی درمانی در آنها استفاده می شود رخ دهد.
در صورت افزایش وزن رژیم لاغری نگیرید و برای یافتن علت آن با پزشک خود مشورت کنید. گاهی اوقات افزایش وزن به علت آدم میباشد که کاهش مصرف نمك و یا استفاده از داروی مدر با تجویز پزشك به برطرف شدن عارضه ادم كمك میکند.
اگر مایل به کم کردن وزن خود باشید چند نکته مفید توصیه میشود
1- میوه ها، سبزی ها، نان و غلات را بیش از گذشته در برنامه غذایی خود قرار دهید.
2- گوشت بدون چربی و مرغ بدون پوست و فراورده های لبنی کم چرب مانند شیر کم چرب مصرف کنید.
3- از اضافه کردن سس مایونز ، شکر و سایر افزودنی ها به غذا بپرهیزید.
4- از روش پخت کم چربی و کم کالری مانند کباب کردن و بخار پز کردن غذاها استفاده کنید.
5- از مصرف میان وعده های پرکالری پرهیز کنید.
6- تمرینات ورزشی خود را افزایش دهید.